Android Terimler sözlüğü, Android hangi kelime ne anlama geliyor. Android işletim sistemi cep telefonlarında ve tablet PC’lerde daha çok kullanılan bir iletim sistemidir ve giderek daha çok cihazda kullanılmaktadır. Android bir işletim sistemidir ve dokunmatik cihazlar için geliştirilmiştir. Android işletim sistemi Türkçe dil desteği bulunmaktadır ancak her ne kadar Türkçe dil desteği olsa da bazı terimler karşımıza halen farklı dillerde çıkmaktadır. Bu nedenle bazı terimleri orijinali ile ne anlama geldiğini ne ifade ettiğini bir liste halinde sizlere sunuyoruz.

ROM: Kimileri firmware ile aynı kefeye koysa da aslında tam olarak onunla aynı değildir. Matematiksel olarak ifade etmek gerekirse Firmware>Rom’dur. Firmware için kök yapı demiştik, rom için de bu kök yapıyı kullanıcılara göre özelleştiren ve onlara yönelik ek yazılım ve ayarlar içeren yazılım diyebiliriz. Google Android firmware’yi geliştirip üreticiye verdikten sonra, üreticide stock rom üretip bunu cihaza yükleyip piyasaya sunar.

STOCK ROM: Yazılım üreticisi Google’in ürettiği firmware’in cihaz üreticileri tarafından kendi cihazlarına göre özelleştirilmiş hali.

CUSTOM ROM: Üretici firmaların piyasaya sürdüğü stock romların, geliştirici kullanıcılar tarafından üzerinde performans ve görselliğe yönelik değişiklikler içeren modifiye edilmiş hali.

ROOT: Telefonunuz ve sistem yazılımı üzerinde tam yetkiye sahip olma durumu.

KERNEL: Donanımlar ile işletim sistemi arasındaki çalışmayı sağlayan ve kontrol eden yapı.

WİPE: Kabaca silmek demektir. bu terimi gördüğünüz yerlerdeki işlemler sistemdeki ayar ve kullanıcı verilerini siler.

WİPE DATA/FACTORY RESET: Recovery seçeneklerinden birisidir. Uygulandığında SD card bölümü hariç her şey sıfırlanır.

WİPE CACHE PARTİTİON: Uygulandığında, kurulumlar esnasında oluşturulan geçici dosyaların temizlenmesini sağlar. Kullanıcı verileri (rehber vs.) silinmez. Bilgisayarınızda bulunan temp dosyasının temizlenmesi gibidir.

WİPE DALVİK CACHE: Sistem içerisinde bulunan uygulama artıklarını temizlemek için kullanılır. Rom yüklemelerinden sonra oluşacak açılış sorunlarında tavsiye edilir. CWM Recovery advanced menüsünde bulunur.

NON-WİPE: Sistem ayarları ve kullanıcı verileri üzerinde değişiklik yapmayan yazılımlardır.

RECOVERY: Kabaca kurtarma anlamına gelir.

DOWNLOAD MOD: Cihaza firmware yapısı içerisindeki dosyaları yüklemede kullanılan çalışma modudur.

RECOVERY MOD: Cihazı zor durumlarda kurtarmaya yarayan çalışma modudur. İçerisinde birkaç sıfırlama seçeneği olduğu için bu isim verilmiştir.

USB Debugging: USB hata ayıklama modu.

CUSTOM BİNARY COUNTER (Rom Counter): Orjinal olmayan firmware, custom rom ve kernel yüklemelerinin her birinde 1 artan sayaçtır. Download moduna girildiğinde görebilirsiniz.

JİG: Download moduna tuş kombinasyonu ile girmeyen ve rom yükleme sayacını sıfırlamak için kullanılan minik usb aparatı.

GOOGLE PLAY: Resmi ve gayri resmi olarak bulunan uygulama ve oyunların edinildiği kaynaktır.

DEEP SLEEP: Telefonun batarya tasarrufu için uyku modundan kısa bir süre sonra derin uyku moduna geçmesidir. Kapatılabilecek birçok ünite bu esnada geçici olarak devre dışı bırakılır.

BLN: Açılımı (Back Light Notification)’dır. Normalde android cihazlarda bulunmayan bir özellik olan çağrı yada mesaj geldikten sonra uyarı görüntülenmemesi özelliğini ekleyen fonksiyondur.

BOOTLOADER: Telefonunuzu açtıktan sonra kerneli uyandıran ve ona işletim sistemini başlatması emrini veren ufak programcık. Boot bölümünde yüklüdür. Boot kısmı zarar görürse bu program başlatılamayacak ve telefon hiçbir tepki veremeyecektir. Jtag uygulaması ve donanımları ile boot yüklemesi yapılması gerekir.

ANA BANT(BASEBAND): Telefonda şebeke bağlantılarını kontrol eden ve düzenleyen işlemci ile bağlantılı olarak çalışan kendine ait bir çipi bulunan donanım parçası. Telefonda Ayarlar/Telefon Hakkında Bölümünde yazan ana bant sürümü kısmıdır.

INTERNAL SD(SDCARD): Telefonun içerisindeki bellek çipinde bulunan depolama alanı. Dosya yöneticisine girildiğinde sdcard olarak adlandırılır.

EXTERNAL SD: Harici takılan hafıza kartınızın telefonda dosya yöneticisinden görünen ismidir.

PUSH: Açılımı (itmek) komutu: Emülatöre veya bağlı cihaza bir dosya ve dizin kopyalamak için kullanılan komuttur.

PULL: Açılımı (çekmek) komutu: Emülatör veya bağlı cihazdan bir dosya veya dizin kopyalanmak için kullanılan komuttur. Push komutunun tam tersi.

BRICK veya HALF-BRICK: Brick olan telefon ya hiç açılmıyordur ya da açılış logosunun olduğu ekranda takılı kalıp kısa periyotlarla titriyordur.

HALF-BRİCK: Cihazın ekranında PC — ! — CİHAZ şeklinde karşılıklı birbirine bakan ikonların görüldüğü ekrandır. Her iki durumda da eğer 3 tuşunuz çalışıyorsa cihazı recovery moda sokarak temizleme yolunu deneyebilir veya download moda girip ODİN üzerinden yeniden yazılım yüklemesi yapabilirsiniz veya USB JİG ile download moda alabilirsiniz..

J-TAG / JTAG: Açılımı (Joint Test Action Group / Ortak Test Eylem Grubu)’dur. Mobil cihazlar, modemler vb. mikro cihazların anakartları üzerinde yer alan JTAG pinlerine bağlantı yapılarak, flash bellek, EPROM, ROM veya işlemcisi sökülmeden, içerisindeki bilgilerin silinerek yeniden yüklenmesini, dolayısıyla da yeniden programlanmasını sağlayan cihazdır. IEEE 11491 Standart Test Erişim Noktası ve Sınır-Arama bu terimin ortak adıdır. Başlangıçta sınır tarama ve baskı devre testi için icat edildiyse de hala yaygın olarak bu uygulama için kullanılmaktadır.

ADB(ADB SHELL): Açılımı (Android Debug Bridge) demek. Android için uygulama geliştirenlerin kullandıkları Android SDK içerisinde yer alan bir komut istemi platformu. Aynı Windows’daki CMD gibi. Android SDK’nın bu komut istemi aracı ile PC’ye bağlı Android tabanlı tablet ve/veya telefonunda işlemler yapmak (dosya/dizin kopyalamak, dosya/dizin yüklemek, aplikasyon yüklemek, silmek vb.) mümkün. Bunu sadece Android Developer’lar kullanır, zira geliştirdikleri uygulamayı yükledikleri zaman oluşacak/oluşan hataları görmek ve ayıklamak (Debugging) isterler.

AOSP: Açılımı (Android Open Source Project) olan ve Android Açık Kaynak Projesi olarak çevrilebilen Android’in tabanını oluşturan kısaltılmış terimdir. Esas olarak hiçbir Android sürümünü baz almayan ve dağıtılan kaynak kodlardan üretilmiş romları tanımlamak için kullanılır ve örnek olarak miui ve cyanogen gösterilebilirler.

AOKP: Açılımı (Android Open Kang Project’in) kısaltmasıdır. AOSP tabanlı olan AOKP özelleştirme ve eklentiler yönü ile dikkat çekmektedir. AOKP ROM’lar yeni eklenen özellikler ve özelleştirmeler dışında stock rom yakınlığında bir Android deneyimi sunar.

MIUI: MIUI Custom ROM olup Çin tabanlı versiyondur. Bir çok kişiselleştirme özelliği bulunur. Ayrıca MIUI ekibinin kendi launcher, widget ve uygulamaları bulunmaktadir.

CYANOGENMOD: CyanogenMod, AOSP tabanlı saf bir ROM’dur. Görebileceginiz bir çok rom portlanmış CyanogenMod tabanı ile calışmaktadır.

GAPPS: Açılımı (Google Apps)’tır. Başta AOSP olmak üzere bazı custom romlarda kullanım haklarında sıkıntı çıkmaması için Google’ye ait olan ve açık kaynak kodu bulunmayan uygulamalar rom içerisinden çıkartılırlar. Kullanıcılar için eksiklik olduğunu düşünülerek sonradan eklenme imkanı sunulur. Bu paketin ismine kısaca GAPPS denilir. Zip uzantılıdır ve CWM Recovery ile yüklenir.

TABLET MOD: Galaxy Note modelinin hayatımıza girmesiyle tanıştığımız tablet mod terimi; cihazın dpi değerinin düşürülerek tabletlerde bulunan uygulama ve işletim sistemi özelliklerini telefonlarda kullanmamızı sağlan moddur. Bildirim çubuğu, uygulama-menü görünümleri, ana ekran düzeni, sayfa geçişleri vs. gibi özellikler tabletlerde olduğu gibi görünür ve kullanılır.

ODEXED: Bu çalışma şeklinde apk dosyaları odex dosyaları ile birlikte çalışırlar. Bu odex dosyaları telefonun açılışı esnasında belleğe yüklenir ve uygulamalar çalıştırılmaya başlandığında hemen devreye girerek yüklenme kısmını çabuk geçmeyi sağlar. Bu sistemlerde yapılacak değişiklikler her iki dosyada birden yapılmak zorundadır. Bu yüzden kişiselleştirilmeleri ve düzenlenmeleri daha zahmetlidir. Telefonların içerisinde gelen ve resmi olarak çıkartılan tüm firmware ler odexed olarak bulunurlar. Odexed- Cihazın açılışı daha yavaştır- Uygulamaların açılışı nispeten daha hızlıdır- Bellek kullanımı fazladır- Daha fazla yer kaplar- Düzenlenmesi ve kişiselleştirilmesi zahmetlidir.

DEODEXED: Bu sistemlerde ise odex dosyaları kaldırılarak bunların işlevleri apk dosyalarının içerisine aktarılmıştır. Açılışta diğerine oranla yavaştırlar ancak kişiselleştirilebilmeleri ve düzenlenmeleri daha basittir. Deodexed – Cihazın açılışı nispeten daha hızlıdır – Uygulamaların açılışı daha yavaştır – Bellek kullanımı azdır – Daha az yer kaplar – Düzenlenmesi ve kişiselleştirilmesi kolaydır.

BETA SÜRÜM NEDİR: Beta sürümü bir programın son sürümünden önce piyasaya sürülen sürümlerine denir. Bunlar genelde hataları bulmak ve azaltmak için yapılan sürümlerdir. Eğer Beta 1, Beta 2 gibi sürüm isimleri görüyorsanız, unutmayın bunlar çoğunlukla hata içeren sürümlerdir. Profesyonel ve çok geniş kapsamlı yazılımlardada Beta seviyesinden sonra RC’ler başlar. Yani Release Candidate. Bu da Türkçe’ye tam doğru çevrilmemekle beraber aday sürüm diyebiliriz. Yani Ürünün RTM olmasından önceki aday final sürümleri. RTM ise artık ürünün nihai halidir Release To Manufacturer demektir, yani artık ürün bitmiş ve üretime gitmiş kullanıma sunulmuştur.

GPU: Açılımı (Graphic Processing Unit)Grafik İşleme Birimidir. Grafiğin işlendiği yer anlanına gelir. Grafik işlemeye yönelik bir işlemci olmasıdır yani telefonumuzdaki veya bilgisayarımızdaki ekran kartı diyebiliriz.

CPU: Açılımı(Central Processing Unit)Merkez İşleme Birimidir. CPU (işlemci) telefonumuzun beyni olarak tanımlanır tüm işlemler CPU tarafından yapılır. Cihazınızın işlem yeteneği ve hızı tamamen işlemcimizin yeteneği ve hızına baglıdır.

ÇÖZÜNÜRLÜK: Açılımı (Resolution) Görüntü teknolojilerinde kalite’yi gösteren ölçü birimidir. 400×240, 854×480, 320×240, 800×480, 1024×768 ekran çözünürlükleri, görüntüyü oluşturan piksel sayısını gösterir yani cihazınızın ekran kalitesini. Çözünürlük yükseldikçe görüntü kalitesi doğru orantılı olarak yükselir.

NANDROID BACKUP: Android İşletim Sistemi’nin yedeğini alarak SD karta kopyalayan işleme verilen addır.

NFC: Açılımı (Near Field Communication)Yakın Alan İletişimi NFC, Nokia, Sony ve NXP’nin 2004 yılında bir araya gelerek oluşturduğu bir temassız iletişim standartıdır. NFC teknolojisi, kredi kartı, banka kartları, ulaşım kartları, üyelik kartları ve kurumsal kartlar ve giriş-çıkış kartları gibi uygulamaları olan dokunmasız/kablosuz çalışan akıllı kartların bu teknolojilerle uyumlu cep telefonlarına, el bilgisayarlarına entegre edilmesi ve bu cep telefonlarının uygulamaya bağlı olarak (örneğin POS cihazına) ürüne ve insana yaklaştırılmasıyla iletişime geçerek çalışması demektir.

CRT EFFECT: Cihaz ekranının açılışta ve kapanışta tüplü tv gibi ortadan çizgilenerek kapanmasıdır bir nevi görsellik.

SAR DEĞERİ: Açılımı (Specific Absorbation Rate) cep telefonlarının yaymış olduğu radyasyon miktarına denilmektedir. Yani vücudun emdiği elektromanyetik enerjiyi ifade etmektedir. Kullandığınız cep telefonları bir radyo alıcısı ve vericisidir. Bundan ötürü radyo dalgalanmalarına maruz kalınmaması için belli bir stardartlara göre üretilmeleri gerekmektedir.

CF-ROOT KERNEL: CF-Root bir çeşit kerneldir. Chainfire nickli şahsın hazırladığı özel kernel dosyası odin ile telefona flaşlanarak uygulanır. Bu kernel ile telefona superuser(root) dışında CWM uygulaması da yüklenir. Bu uygulama içerisinde kernel, rom, root vb. ile ilgili çeşitli gelişmiş ayarlar ve araçlar yer alır. Ayrıca varsayılan recovery moduna yeni ve gelişmiş seçenekler ekleyen CWM Recovery modu yüklenir ve daha fazla kontrol sağlanır. Bu kernel yüklendiğinde cihaz otomatik olarak rootlanmış olur. Diğer root ile aynıdır. Aralarında bir fark yoktur.

CWM RECOVERY: CWM Recovery, CF-Root kerneli ile birlikte yüklendiği gibi ayrı olarak rootsuz telefonlara root yetkisi olmadan da yüklenebilir. CWM Recovery’nin normal recovery modundan farkı daha ğelişmiş ve fazla fonksiyona sahip olmasıdır. Bu menülerden sistem, sdcard, mmc formatlama, fabrika ayarlarına dönme, uygulama artıklarını temizleme, custom rom yükleme modifiye zip dosyaları yükleme vb. işlemler yapılabilmektedir.

EFS: Açılımı(Encryption File System) içerisinde telefona ait—- IMEI, Wifi Mac Adresi, ürün kodu gibi bilgiler bulunur. Bu klasör Custom rom yüklemeleri ve firmware yüklemeleri gibi işlemler esnasında zarar görebilir, silinebilir yada değiştirilebilir.

ODIN: Resmi olmayan bir ROM yükleme programıdır.

OFFICIAL FIRMWARE: Resmi Firmware.

UNOFFICIAL FIRMWARE: Resmi olmayan Firmware.