Bilgisayar Kullanıcılarının Göz Yorgunluğu Sorunu ve Önlemler

Bilgisayar Kullanıcılarının Göz Yorgunluğu Sorunu ve Önlemler

Göz yorgunluğundan kaynaklanan ergonomik sorunlar, dünya çapında milyonlarca bilgisayar kullanıcısının en çok şikâyet ettiği sorunların başında gelir. Göz yorgunluğuyla birlikte ortaya çıkan ve birçok kullanıcı tarafından bildirilmiş olan sorunlar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

1. Görme işlevinin genel yorgunluğu artırması
2. Bulanık veya çift görmek
3. Yanan ve sulanan gözler
4. Baş ağrıları
5. Gözlük numarasının sıklıkla değişmesi


Bu semptomlar artık belirli bir isim altında toplanarak “Bilgisayara Bakma Sendromu” (Computer Vision Syndrome, C.V.S) olarak anılmaya başlanmıştır. Bu sendrom, bilgisayar kullanımı sırasında ve bu kullanıma bağlı olarak gözde ve görme işlevinde ortaya çıkan bozukluklar şeklinde tanımlanabilir. Bilgisayar ekranına uzun süre bakmak tek başına bir ergonomik problem sebebidir. Ekrandaki yazıları ve resimleri okumak, gizli fakat sürekli bir yeniden odaklanma sürecini gerekli kılar. Eğer kullanıcı sürekli olarak sırayla ekrana ve daha uzaktaki nesnelere odaklanmak durumunda kalıyorsa, sorun daha da büyür. Sendrom, bu tip değişkenlere bağlı olarak farklı şekillerde baş gösterebilir.

Ergonomik sorunların bir başka nedeni ise göz kırpma sıklığıyla alakalıdır. Normal bir insan dakikada 20-22 kez göz kırpar, ancak yoğun odaklanma gerektiren çalışmalar esnasında ekrana konsantre olmuş bir kişi için bu sayı dakikada 4’e kadar düşebilmektedir. Göz kırpma sıklığının düşmesi, gözyaşlarının buharlaşmasına ve sonuçta göz kurumasına neden olur. Göz kurumasının semptomları arasında kaşınma, yanma, görüntünün bulanıklaşması, gözkapaklarının ağırlaşması, yorgunluk ve çift görme bulunabilir. Bilgisayarla çalışmanın kalıcı göz hasarlarına yol açtığı konusunda henüz kesin bir bilgi yoktur. Ancak geçici bir süre için dahi olsa ortaya çıkan sorunlar verimliliği düşürerek çalışma süresini ve kalitesini azaltabilir, kişinin mesleki tatminsizlik yaşamasına neden olabilir ve özgüvenini sarsabilir.

Çoğu zaman göz yorgunluğunun en önemli sebepleri arasında yanlış ışıklandırma (pencerelerden veya diğer güçlü ışık kaynaklarından gelen aşırı ışığın yarattığı yansıma ve parlamalar) veya yanlış ayarlanmış ekran kontrastı bulunur.

Göz yorgunluğunun önüne geçilmesi için alınabilecek önlemler

1. Çalışma esnasında verdiğiniz kısa molalarda farklı uzaklıktaki nesnelere odaklanarak gözlerinize egzersiz yaptırın.
2. Gözlerinizi düzenli olarak kırpın.
3. Bulunduğunuz ortamdaki havanın yeterince nemli olmasını sağlayın. Eğer bulunduğunuz ortamda klima yoksa, bitkiler veya nemlendirici cihazlardan yardım alabilirsiniz.
4. Monitörün ve oturduğunuz sandalyenin yüksekliklerini, rahatça oturduğunuzda ekranın üst kısmının göz seviyenizin altında olacağı şekilde ayarlayın.
5. Monitörünüzün parlaklık seviyesini rahat edeceğiniz şekilde ayarlayın. Parlaklık seviyesi sonuna kadar açılmış bir monitöre uzun süre odaklanmak kısa sürede gözlerinizin yorulmasına yol açacaktır.
6. Monitörünüzün kontrastını açarak ekrandaki nesnelerin arka plandan kolayca ayrılabilmesini sağlayın.
7. Monitörünüzün titremesini engellemek için uygun tazeleme hızını bulun.
8. Monitörleri olası yansıma ve parlamaları engelleyecek şekilde yerleştirin.
9. Ekrandaki tozları düzenli olarak temizleyin ve tozların ekrandaki yazıların okunaklılığını azaltmasının önüne geçin.
10. Monitörü ve (kullanıyorsanız) kâğıt tutucuyu aynı uzaklığa yerleştirin. Böylelikle farklı uzaklıklara odaklanmak zorunda kalmamış olacaksınız.
11. Çalışırken kullanacağınız materyalleri monitörün mümkün olduğunca yakınına yerleştirin.
12. Yeterli aydınlığı sunamayan veya sürekli titreyen bir monitörünüz varsa servise vermeli veya yenisiyle değiştirmelisiniz.
13. En az yılda bir kere (mümkünse daha kısa aralıklarla) göz doktoruna gidin ve gözlerinizi kontrol ettirin; özellikle de gözlerinizde bilgisayar kullanımına bağlı sorunlar oluştuğunu düşünüyorsanız. Doktorunuz gerekirse rahat çalışabilmeniz için gözlük veya lens tavsiyesinde bulunabilir. Doktorunuzun tavsiyelerine mutlaka uyun.

Görme bozukluğu Semptomlar:

1. Gözlerde bir şeyler okumak ve/veya bilgisayar kullanmaktan kaynaklanan yaşarma, kaşınma veya acıma hissi
2. İstemsiz göz hareketleri
3. Gözlerde içe veya dışa doğru kayma
4. Gözleri kısarak bakma eğilimi, gözleri ovalama isteği, aşırı göz kırpmak
5. Bulanık görmek
6. Okuma yaptıktan sonra oluşan ışık hassasiyeti
7. Çift görmek
8. Baş ağrıları, baş dönmesi, mide bulantısı veya okuma esnasında çabucak yorulmak
9. Kafayı eğme, okurken tek gözü kapatma veya engelleme isteği
10. Okurken satır atlamak ve kalınan yeri kaybetmek
11. Hareket eden nesneleri takip etmekte zorlanmak
12. Harfleri veya sayıları yanlış dizmek
13. Kitap veya kâğıtları görebilmek için alışılmadık vücut pozisyonlarına geçmek veya kafayı hareket ettirmek
14. Önündeki işi (örneğin okumayı) yapmaktan kaçınmak
15. Okuma esnasında kelimelerin, harflerin veya satırların bir araya gelip hareketlendiği yanılsamasına kapılmak
16. Okunan metne konsantre olmakta ve içeriği anlamakta güçlük çekmek
17. Sürekli olarak sayıların, harflerin veya kelimelerin yerini karıştırmak
18. Eğri büğrü ve kötü aralıklı yazmak
19. Zayıf el-göz koordinasyonu
20. İstikrarsız ve zayıf spor performansı