Çamaşır makinesinin geçmişi ve geleceği hakkında bilgiler bulabileceğiniz bu makalemizde çamaşır makineleri hakkında detaylar bulabilirsiniz. Bir sağa, bir sola dönerek içindekilerin altını üstüne getiren çamaşır makinelerinin hayatımızı büyük oranda kolaylaştırdığı ortada, kirli çamaşırları temizleme konusunda imdadımıza yetişen çamaşır makineleri yıllardan beri aynı görünümle karşımıza çıkıyor ve özellikle de oluşturdukları yüksek titreşimle akıllara yer ediyor. Kimi zaman banyo içinde gezen çamaşır makineleriyle karşı karşıya kaldığımız bile oluyor! Net biçimde anlaşılacağı üzere yüksek hızda çalışan motorlar içeren ve mekanik sistemler barındıran çamaşır makineleri yeri geldiğinde on seneden fazla hizmet verebiliyor. Evlerde su şebekesi olmadığı dönemlerde hanımlar gün içinde çok kez dışarı çıkıp uzun mesafelerden ya da bahçedeki kuyudan su çekip eve taşıyordu. Kimi zaman bu şekilde su taşıyıp evde ısıttıktan sonra elde çamaşır yıkamak, kimi zaman su olan yere gidip çamaşır yıkamak tercih ediliyordu. Yıkanan ve durulanan çamaşırların sıkılması ve ardından kurutulması, yeri geldiğinde taşınması derken gün boyu süren ve çok yorucu olan bir işleme dönüşüyordu. Böyle bir uygulamayla ilgili akla gelebilecek tek artı daha düşük su tüketimiydi.
İlk nesil çamaşır makineleri ahşap parçalardan üretildiler ve bundan dolayı suyun ayrı bir ortamda ısıtılması şarttı. Sadece sıkma işlemini kolaylaştıran düzenekler vardı. Metalin kullanılmasıyla birlikte alta ısıtıcı yerleştirilebilen daha gelişmiş çamaşır makineleri elde edildi. Elektrik olmadığı bu dönemlerde benzinle çalışan ufak motorlardan güç alan çamaşır makineleri geliştirildi. Böylece suyun ısıtılması ve çamaşırların yıkanması kolaylaştı ama sıkmayla ilgili sorun sürüyordu. Ardından sıkma işlemi için ideal olan çift merdaneli sıkıcılar geliştirildi. İlk örneklerde yanda yer alan bir kol çevrilerek merdaneler döndürülüyordu. Ardından elektrik motorlu örnekler geldi. Ancak bunlarda ciddi derecede sıkıntı yaratan güvenlik sorunları vardı. Parmaklar, eller, saçlar kazayla merdaneler arasına girip sakatlık çıkarabiliyordu. Sonrasında ısıtma, çırpma ve sıkma işlemlerini bir araya getiren modern çamaşır makineleri ortaya çıktı.
Çitileme çilesine son!
Çitilemekten bıkan hanımlar için geliştirilen şanzımanlı Arçelik çamaşır makinelerini hatırlayanlar olabilir. 70-80’li yıllarda popüler olan cihazda üstteki kapağı açıp içini çamaşırla dolduruyor, suyu ekliyor ve motor sayesinde bir sağa bir sola dönen tambur yardımıyla kirlerden kurtuluyorduk. Sonrasında çamaşırları çıkarıp sıkmak için üstte yer alan merdaneli sisteme vermek gerekiyordu. Sıkışma halinde geri döndürülebilen merdaneli sıkma sisteminden çıkan çamaşırlar adeta macun kıvamındaydı. Genelde banyoda idaresi zor olan bu şanzımanlı çamaşır makineleri koridorda kullanılır ve çocuklar yaklaşmasın diye özel önlemler alınırdı. Her ne kadar çok pratik olmasa da elde çamaşır yıkayıp sıkmaktan çok daha iyi bir çözümdü. 90’lı yılların başlarındaysa tam otomatik çamaşır makineleri çıkmaya başladı. Bunların belirmesi için kontrolcü sistemlerinin gelişmesi gerekti çünkü yıkama tamburu ve onu döndüren motoru, su pompası ve rezistanslı ısıtıcıyı bir araya getirmek mesele değildi ama bunların çalışma sürelerini, sıralarını, su giriş ve çıkış kontrolünü vb. otomatiğe bağlamak gerekiyordu.
Ülkemizde tam otomatik çamaşır makineleri büyük oranda önden yüklemen. ABD, Avustralya, Kanada, Latin Amerika, Asya ve Afrika’da daha yoğun biçimde üstten yüklemeli çamaşır makineleri kullanılıyor. Bunlarda üstten yükleme ve boşaltma daha kolay, yeri geldiğinde işlem sırasında çamaşır ya da deterjan eklenebiliyor. Dikey yapıdan ötürü alta dolan su, tambur dönüşü sırasında üste çıkıp tekrar aşağı iniyor. Bir sağa bir sola dönen tambur hareketiyle etkin bir su akışı elde ediliyor. Ancak bunları gömme şeklinde mutfak dolabı altına vb. yerleştirmek mümkün olmuyor. Önden yüklemeli çamaşır makinelerinde suyun sızmasını engelleyen özel çözümler var. Ayrıca yerine göre makinenin yerleştirileceği yerde ön kısımda daha fazla boş alan olması şart. Genelde önde yer alan cam kapaktan bakıp görebileceğiniz gibi iç kısımda yer alan çamaşırlar sola ya da sağa dönen tamburun içinde yer alan özel çıkıntıların etkisiyle sürekli savrulmakta. Bu sistemde daha az su ve deterjanla yüksek miktarda köpük elde edilebiliyor. Önden yüklemeli çamaşır makineleri hemen ilk aşamada su alıp çamaşırları ıslatırlar ve tamburu döndürürler. Çamaşır miktarı ve türüne göre ıslanıp suyu çeken çamaşırlardan sonra su girişi sürer ve istenen seviyeye gelindiğinde giriş kapatılır.
Akıllı Çamaşır Makinesi Teknolojisi
Bu sebepten ötürü makine içindeki su seviyesi her zaman belirli bir seviyeye ulaşır ama içeri giren su miktarı aynı olmaz. Suyun yeterli seviyeye ulaşıp ulaşmadığını anlamak için tambura bağlı olan ve hava basıncını tespit eden bir alıcı kullanılır, cihaz arkasındaki sıcak ve soğuk su girişlerinden giren su tamburda biriktikten sonra iç hava basıncı istenen seviyeye gelir ve su akış vanası elektronik olarak kapatılır. Arkadan giren su, tambura ulaşmadan önce ilk olarak önde yer alan çekmece biçimli deterjan/ yumuşatıcı haznesinden geçer, içindekileri alıp tambura gönderir. Çamaşır doldurduğumuz tambursa iç içe geçmiş iki silindirik kazandan oluşur. Görebildiğimiz içteki çelik tamburda su geçişine uygun çok sayıda delik yer alır. Onu içine alan sert plastik dış tambursa su sızdırmaz bir haznedir. Bu dış haznenin üstünde ve önünde titreşimi azaltacak balast tipi büyük ağırlıklar yer alır. Tambur hızla döndüğünde makinenin gezinti yapmasını engellerler. Ayrıca öndeki kapakla tambur arasında sızıntı engelleyici conta ve bu kapağa özel elektrikli kilit bulunur. Tambura dolan ve altta biriken su, tambur altında duran ve elektrikli su ısıtıcılardan aşina olduğumuz elektrikli resiztansla ısıtılır. Sıcaklık alıcısı istenen dereceye gelindiğinde ısıtıcıya giden elektriği keser.
Tamburun ve içindeki çamaşırların sağa ya da sola, yavaş ya da hızlı biçimde dönmesini sağlayansa tambur altında duran elektrikli motordur. Genelde motordaki hareket, özel bir kayışla tambur arkasındaki büyük çaplı çembere iletilir. Böylece şanzıman ya da özel dişliler gerekmeden hız düzenlenir ve hareket iletilir. Yıkama işlemi belirli sürede gerçekleştikten sonra çamaşırların birkaç kez durulanması gerekir. Otomatik cihazlar gerekli suyu alıp belirli hızda döndürme gerçekleştirerek deterjan kalıntılarını uzaklaştırır. Durulama aşamasına geçildiğinde tamburun olabildiğinde hızlı (genelde 1000-1400 devir) dönmesi gerekir ve oluşan merkezkaç kuvveti etkisiyle sızan su tambur altına iner ve pompa yardımıyla cihaz dışına gönderilir. Çamaşırlardan çıkabilecek düğme, bozuk para gibi parçaların tamburdan geçip pompaya ulaşmasını ve bozmasını engelleyecek filtre sistemi bulunur. Makinenin ön kısmında altta yer alan ufak bir kapağı açarak bu filtreye ve varsa içine gelen parçalara ulaşabiliriz. Sıkma işlemi suyu çıkarır ama çamaşırlar ıslak kalır. Makinede kurutma özelliği de varsa özel ısıtıcılarla kurutma gerçekleşir.
Dokunmatik LCD ve mobil uygulama
Yönetim işlemini gerçekleştiren kontrol paneli üst kısımda kendine yer bulur. Bu panel eskiden mekanik anahtarlar içeriyordu ama artık tamamen elektronik olarak işliyor, dokunmatik LCD ekran bile içeriyor. Amacı motor hızını ve çalışma süresini, su giriş vanası, ısıtıcı ve pompanın çalışma zamanı ve süresini, ön kapak kilidi kontrolünü vb. gerçekleştirmek. Elbette çamaşır türüne özel farklı programlar var. Enerji koruma, gürültü engelleme gibi modlar da hesaba katılırsa kontrol paneli farklı işlemler için programlanmış durumda. Bu arada, söz ettiğimiz plastik dış tamburun göremediğimiz iç yüzü zamanla pislikler ve bakterilerle kaplı hale gelebilir. Bunu temizlemek için aradaki bir özel temizleme programını çalıştırmak gerekiyor. Sirkeli su gibi yöntemlerle temizlik yapılabiliyor. Yeni nesil cihazları mobil uygulamalar üzerinden takip etmek ve komut vermek bile mümkün.
